De aanwezigheid van lucht in cementgebonden materialen kent vaak een verschillende oorsprong en is terug te vinden in poriën die variëren in grootte van nanometer tot millimeter. Door deze brede distributie heeft een verandering in volumefractie en de verdeling zelf invloed op verschillende eigenschappen van vers en verhard cementgebonden materiaal. Onderzoek betreffende het poriesysteem voorziet daarom belangrijke informatie over de link tussen de vervaardiging, de structuur en de eigenschappen van dit type materiaal. In dit onderzoek werd de poriedistributie gemanipuleerd door drie verschillende technieken. In eerste instantie werd de invloed van vacuüm mengen onderzocht op de eigenschappen van vers en verhard ultrahoge sterkte mortel. Deze techniek is eerder nieuw en de aankoop van een vacuümmenger met een capaciteit van 75 liter vormt een unicum wereldwijd. Daarnaast is de kennis van ultrahoge sterkte mortel beperkt in België. Om deze reden werd gezocht naar de hoogst mogelijke sterkte met materialen die aangeleverd konden worden door Belgische bedrijven. Mede door een geoptimaliseerde pakkingsdichtheid, een goede compatibiliteit tussen bindmiddel en superplastificeerder, een lage water tot cement verhouding en een wel uitgekozen type cement en silica fume kon een sterkte van 150 MPa en hoger bereikt worden. In tweede instantie werd het effect van een warmtebehandeling op de eigenschappen van dezelfde verharde mortel onderzocht. De dataset werd vervolledigd door het effect van luchtbelvormer op de eigenschappen van een vers en verhard hoge sterkte mortel te onderzoeken. Er werd aangetoond dat vacuüm mengen het aantal luchtholten in de ultrahoge sterkte mortel verminderd. Dit leidt tot een verbetering van de mechanische eigenschappen. De techniek was echter niet in staat om een warmte behandeling volledig te vervangen, hoewel een combinatie van beiden technieken tot een hogere sterkte leidde dan wanneer ze afzonderlijk toegepast werden. Afhankelijk van het type mortel kan het toevoegen van lucht door luchtbelvormer of het verminderen door vacuüm mengen de reologie van het verse mengsel veranderen. Naast het positieve effect van vacuüm mengen op de mechanische eigenschappen van ultrahoge sterkte mortel leidt de techniek tot een betere voorspelling van de pakkingsdichtheid van cementgebonden materialen. Daarnaast geeft het aanleiding tot een lagere plastische viscositeit in zelfverdichtende mortels en het eindproduct heeft een meer egaal uitzicht doordat minder luchtbellen aanwezig zijn in de gevel van constructie elementen