Als schone, veilige en zo goed als onuitputtelijke energiebron is fusie een aantrekkelijke kandidaat om bij te dragen aan de energiebehoeften in de wereld. In de ITER-tokamak, een geavanceerd fusie-experiment in aanbouw in Frankrijk, vormen disrupties een belangrijke uitdaging voor hoog-performante operatie. Disrupties gaan gepaard met een plots verlies van de magnetische opsluiting van de hete plasmabrandstof, en zijn aldus een groot gevaar voor de integriteit van de machine. Magnetohydrodynamische (MHD) instabiliteiten werden eerder geïdentificeerd als de primaire aanleiding voor disrupties. In dit doctoraal werk is een uitgebreide databank samengesteld met disruptieve tokamakontladingen van meerdere machines. Verschillende karakteristieken van de instabiliteiten zijn onderzocht, met het oog op een strategie voor het voorkomen van disrupties. Meer bepaald is de dynamica bestudeerd van MHD-modes die met het plasma roteren, gebruik makend van een analytisch model, waarvan de geldigheid getest werd tijdens het afremmen en vergrendelen aan de wand, voorafgaand aan een disruptie. Daarnaast zijn verschillende factoren geanalyseerd die de duur van de mode beïnvloeden, wat een basisingrediënt is voor de preventie van disrupties. Een schalingswet voor de duur van de mode werd opgesteld met behulp van de databank, die op een gunstige manier extrapoleert voor het matigen van disrupties in ITER. | |