In dit doctoraatswerk werd een nieuwe methode ontwikkeld voor real-time tomografie van metingen van zachte X-stralen (SXR) in fusieplasmaâs. SXR-spectroscopie levert essentiële informatie omtrent de zuiverheid en stabiliteit van het plasma, wat op zijn beurt een sleutelrol speelt in de onwikkeling van kernfusie als betrouwbare energiebron. Het betreft een Bayesiaanse methode waarbij de emissiviteit van X-stralen in een dwarsdoorsnede van het plasmavolume gemodelleerd wordt door een Gaussiaans proces. Daardoor kan de tomografische inversie in reële tijd uitgevoerd worden en komt de methode in aanmerking om belangrijke input te leveren voor de real-time controle van het plasma. De methode werd uitgebreid getest met synthetische data in de WEST-tokamak, en werd toegepast op bolometrie en SXR-spectroscopie in de tokamaks EAST en HL-2A. De kwaliteit van de gereconstrueerde beelden is vergelijkbaar met de resultaten van de standaardmethode (minimum Fisherinformatie) en de methode levert ook de bijhorende foutenmarges. Ten slotte werd het probabilistische model uitgebreid om de wolframconcentratie in het plasma te bepalen en werd een surrogaatmodel ingezet, gebruik makend van een neural netwerk, om een transportcode na te bootsen en aldus op een snelle manier schattingen van de transportcoëfficiënten in het plasma te bekomen. | |